Тўртинчи ҳикоя
Хўжанд учун новвот
Ҳудудий иқтисодий алоқаларнинг асрлар оша йўлга қўйилган шаклларидан бири бўлган чегара савдосининг нечоғлик муҳим эканини иқтисоддан анча узоқ бўлган кишига ҳам тушунтириш шарт эмас. Айниқса бозор маданиятининг бир қисми, мулоқот қилиш жойи ва жамиятдаги кайфиятларнинг ва албатта иқтисодий вазиятнинг ўзига хос барометри бўлмиш Шарқда чегара савдо-сотиғи ниҳоятда аҳамиятли.
Чегаралар ёпилганида, Суғд вилояти бозорлари ва дўкон пештахталари бўшаб қолган эди, десак хато бўлади. Бироқ, ушбу ҳудуднинг географик жойлашуви шундайки, қўшни Ўзбекистондан товар олиб келишга қараганда Душанбедан маҳсулот олиб келиш анча қийин. Айниқса, қишда, кўчкилар туфайли кўпинча довонни ёпиб қўйишганида бу жараён янада мураккаблашади.
Шундай бўлсада, ҳатто "совуқ уруш" йилларида ҳам чегарадан кечаси яширинча товар олиб ўтган довюрак инсонлар бўлган. Одатда бундай ишлар билан аёллар шуғулланганлар. Улар 10-15 нафар бўлиб тўпланган ҳолда, тунги соат 2-3 ларда таваккал қилиб, "тепалик ортига" отланганлар.
Чегаралар ёпилганида, Суғд вилояти бозорлари ва дўкон пештахталари бўшаб қолган эди, десак хато бўлади. Бироқ, ушбу ҳудуднинг географик жойлашуви шундайки, қўшни Ўзбекистондан товар олиб келишга қараганда Душанбедан маҳсулот олиб келиш анча қийин. Айниқса, қишда, кўчкилар туфайли кўпинча довонни ёпиб қўйишганида бу жараён янада мураккаблашади.
Шундай бўлсада, ҳатто "совуқ уруш" йилларида ҳам чегарадан кечаси яширинча товар олиб ўтган довюрак инсонлар бўлган. Одатда бундай ишлар билан аёллар шуғулланганлар. Улар 10-15 нафар бўлиб тўпланган ҳолда, тунги соат 2-3 ларда таваккал қилиб, "тепалик ортига" отланганлар.
Чегаралар очилиши билан ҳамма нарса тубдан ўзгарди. Энди Ўзбекистондан бутунлай қонуний равишда ширинликлар, печенье, помидор, бодринг, гулкарам, қайтишда эса, қуритилган ўрик (туршак), малина, картошка олиб ўтишмоқда...
Чегаралар ёпиқ пайтларда Ўзбекистондан жуда кам товар олиб келинар эди. Ҳозир аҳвол анча яхши. Чегаралар очилиши билан менинг ишларим яхшиланди. Ўзбек новвоти, ширинликлар, холва, шоколад жуда харидоргир бўлмоқда.
Раҳбар Каримова
Панчшанбе бозорида сотувчи
Чегара туманларида савдо-сотиқ билан бирга кичик тадбиркорлик ҳам ривожланиб бормоқда.
Махлиё Султонова турмуш ўртоғи Шуҳрат Султонов билан ўз ишларини йўлга қўйганларига ҳам мана уч йил бўлди.
Султоновларнинг оилавий корхонасида новвотдан ташқари, хотин-қизлар ва болалар кийим-кечагини тикиш цехи ва новвойхона ҳам бор. Чегараларнинг очилиши тадбиркорларга ўз маҳсулотларини қўшни Тожикистоннинг Суғд вилоятига олиб ўтиш имконини берди.
Махлиё Султонова турмуш ўртоғи Шуҳрат Султонов билан ўз ишларини йўлга қўйганларига ҳам мана уч йил бўлди.
Султоновларнинг оилавий корхонасида новвотдан ташқари, хотин-қизлар ва болалар кийим-кечагини тикиш цехи ва новвойхона ҳам бор. Чегараларнинг очилиши тадбиркорларга ўз маҳсулотларини қўшни Тожикистоннинг Суғд вилоятига олиб ўтиш имконини берди.
